Tự học tiếng Trung cho người mới bắt đầu có thể là một thử thách lớn bởi hệ thống chữ viết tượng hình, cách phát âm độc đáo và ngữ pháp khác biệt. Nếu bạn đang tìm kiếm một phương pháp hiệu quả để bắt đầu hành trình chinh phục tiếng Trung, bài viết này của Ni Hao Ma sẽ hướng dẫn bạn từng bước cụ thể và dễ dàng áp dụng!
Các bước tự học tiếng Trung cho người mới bắt đầu
Trung Quốc là nền kinh tế lớn thứ hai thế giới và có vai trò quan trọng trong thương mại toàn cầu. Do đó việc thông thạo tiếng Trung có thể mở ra nhiều cơ hội làm việc và học tập. Tuy nhiên không phải ai cũng có đủ điều kiện để tham gia các khóa học tiếng Trung.
Để giúp bạn tiếp cận tiếng Trung một cách khoa học hơn khi tự học, sau đây là lộ trình tự học tiếng Trung cho người mới bắt đầu mà bạn có thể tham khảo nhé!
Bước 1: Học pinyin và các thanh điệu
Pinyin là hệ thống phiên âm La-tinh giúp bạn học cách phát âm và đọc tiếng Trung ngay cả khi chưa biết chữ Hán. Nắm vững Pinyin sẽ giúp bạn đọc được chữ Hán một cách chính xác ngay từ đầu, đặc biệt khi bạn muốn nhanh chóng học được cách giao tiếp.
Tiếng Trung có 4 thanh điệu chính và 1 thanh nhẹ (không dấu), mỗi thanh có cách phát âm riêng. Âm tiết giống nhau nhưng mang thanh điệu khác nhau sẽ có ý nghĩa hoàn toàn khác. Do đó bạn cần ghi nhớ thanh điệu để biết cách đọc từ vựng sao cho đúng. Ví dụ:
- Thanh 1 (高平调 – Cao bình điệu): Âm cao, kéo dài (mā – mẹ).
- Thanh 2 (升调 – Thăng điệu): Âm cao dần (má – cây gai).
- Thanh 3 (降升调 – Giáng thăng điệu): Âm xuống thấp rồi lên cao (mǎ – ngựa).
- Thanh 4 (降调 – Giáng điệu): Âm xuống nhanh và mạnh (mà – mắng).
- Thanh nhẹ: Phát âm nhẹ, không nhấn mạnh (ma – trợ từ).
Bước 2: Học cấu trúc chữ Hán và quy tắc viết chữ Hán
Sau khi đã quen với Pinyin và phát âm cơ bản, bạn có thể bắt đầu học cấu trúc chữ Hán. Chữ Hán (汉字) là hệ thống chữ viết truyền thống của người Trung Quốc, ngày nay chữ Hán là chữ giản thể. Khác với tiếng Việt hay tiếng Anh, chữ Hán không phải là bảng chữ cái. Chữ Hán là một hệ chữ biểu ý, mỗi ký tự sẽ có cách phát âm và ý nghĩa riêng.
Bộ thủ là thành phần cơ bản của chữ Hán, giúp bạn hiểu ý nghĩa và ghi nhớ chữ nhanh hơn. Có tổng cộng 214 bộ thủ chính, từ đơn giản (1 nét) cho đến phức tạp (17 nét). Dựa trên bộ thủ, bạn có thể đoán được ý nghĩa của chữ. Ví dụ: bộ “水” (nước – thủy) thường xuất hiện trong các từ liên quan đến nước như 河 (sông), 湖 (hồ).
Sau khi hiểu được cấu trúc chữ Hán, bạn có thể bắt đầu tìm hiểu quy tắc viết chữ Hán. Quy tắc viết chữ Hán là những nguyên tắc cơ bản giúp người học viết chữ Hán đúng và đẹp mắt. Trong các từ điển tiếng Trung hiện đã có tính năng hướng dẫn thứ tự viết các nét chữ. Nếu muốn luyện viết, bạn có thể mua tập kẻ ô (hoặc loại có chữ mẫu) để căn chỉnh độ cân đối của chữ.
Bước 3: Học các cụm từ tiếng Trung cơ bản
Học các cụm từ hoặc những câu giao tiếp tiếng Trung cơ bản là một bước quan trọng để giao tiếp trong những tình huống hàng ngày. Bạn có thể bắt đầu với các cụm từ cơ bản nhất như chào hỏi, cảm ơn, xin lỗi, sau đó tiếp tục học thêm từ vựng theo chủ đề như mua sắm, ăn uống, hỏi đường, v.v.
Các app học tiếng Trung miễn phí như HelloChinese, Duolingo hay ChineseSkill rất phổ biến và cung cấp nhiều bài học, bài tập để giúp bạn nắm vững các cụm từ và câu giao tiếp cơ bản. Các ứng dụng này cũng có tính năng nghe phát âm mẫu và các bài tập luyện nói để giúp bạn phát âm chính xác hơn ngay cả khi tự học.
Bước 4: Học ngữ pháp tiếng Trung
Thông qua việc ghi nhớ các mẫu câu giao tiếp tiếng Trung cơ bản, bạn có thể học ngữ pháp tiếng Trung ở mức độ cơ bản. Hiện nay, các ứng dụng học tiếng Trung cũng có những bài học về ngữ pháp, tuy nhiên nếu muốn học các cấu trúc ngữ pháp phức tạp hơn thì bạn nên mua giáo trình Hán ngữ được biên soạn chỉn chu để vững kiến thức.
Bước 5: Luyện nghe và tập đọc các văn bản ngắn
Luyện nghe và tập đọc văn bản ngắn là một trong những phương pháp hiệu quả để nâng cao khả năng tiếng Trung. Khi mới bắt đầu, bạn nên chọn những văn bản ngắn và đơn giản, sử dụng từ vựng và cấu trúc câu cơ bản. Bạn có thể bắt đầu với các bài học trong sách giáo trình tiếng Trung dành cho người mới bắt đầu hoặc các tài liệu học trực tuyến.
Việc luyện nghe là rất cần thiết để bạn có thể nghe hiểu được khi giao tiếp với người bản xứ. Bạn có thể chọn các video ngắn có nội dung đơn giản và kèm phụ đề. Vào lần đầu nghe, bạn chỉ cần cố gắng hiểu được ý chính và không cần hiểu từng từ. Sau đó, bạn có thể nghe lại những chỗ chưa nghe rõ để học phát âm và đối chiếu với phụ đề.
Bước 6: Mở rộng vốn từ vựng
Việc liên tục mở rộng vốn từ vựng sẽ giúp bạn giao tiếp tự nhiên và dễ dàng hơn trong các tình huống thực tế. Một số phương pháp hiệu quả để mở rộng vốn từ vựng khi tự học tiếng Trung bao gồm:
- Sử dụng flashcard: Flashcard là một công cụ học tập giúp bạn ghi nhớ thông tin hiệu quả, gồm một mặt trước (ghi từ vựng) và mặt sau (ghi nghĩa và ví dụ). Một số ứng dụng như Quizlet hoặc Pleco có thể giúp bạn tạo flashcard kỹ thuật số để học từ vựng tốt hơn.
- Học từ vựng qua thành ngữ tiếng Trung: Thành ngữ tiếng Trung thường xuất phát từ lịch sử, các điển cố, điển tích hoặc truyện ngụ ngôn. Do đó việc học từ vựng qua thành ngữ không chỉ dễ ghi nhớ mà còn giúp bạn hiểu thêm về văn hóa của người Trung Hoa.
- Học từ vựng theo chủ đề: Bạn hãy chọn một chủ đề như gia đình, công việc, du lịch, thực phẩm,… để dễ dàng liên kết các từ với nhau và nhớ nhanh hơn.
- Đọc sách, xem phim, nghe nhạc, show thực tế: Học tiếng Trung qua các phương tiện giải trí như phim ảnh, sách báo và âm nhạc không chỉ thú vị mà còn giúp bạn làm quen với từ vựng chuyên biệt theo chủ đề và biết được ngữ điệu của người bản xứ khi giao tiếp thực tế.
Tổng kết
Ni Hao Ma đã giới thiệu cho bạn cách tự học tiếng Trung cho người mới bắt đầu. Việc tự học đòi hỏi bạn phải có một lộ trình học tập rõ ràng và sự kỷ luật, kiên trì. Tự học hay tham gia các khóa học tiếng Trung online và offline đều có những ưu, nhược điểm riêng. Do đó, hãy lựa chọn hình thức học tập phù hợp với mục tiêu và ngân sách của mình nhé!
