Tiếng Trung hiện là một trong những ngôn ngữ đang được sử dụng phổ biến trên thế giới. Vậy học tiếng Trung có khó không? Trong bài viết này, Ni Hao Ma sẽ cùng khám phá những lý do khiến tiếng Trung trở nên “khó nhằn” và những phương pháp giúp bạn học ngôn ngữ này tốt hơn.
Học tiếng Trung có khó không?
Tiếng Trung là một trong những ngôn ngữ phổ biến nhất trên thế giới, nhưng cũng được coi là một trong những ngôn ngữ khó học nhất. Đối với người Việt và người sử dụng tiếng Anh, việc chinh phục tiếng Trung có thể gặp rất nhiều thách thức:
Hệ thống chữ Hán phức tạp
Một trong những khó khăn lớn nhất khi học tiếng Trung là hệ thống chữ viết, khác với các ngôn ngữ sử dụng bảng chữ cái Latinh, tiếng Trung sử dụng chữ tượng hình, yêu cầu người học phải ghi nhớ hàng ngàn ký tự khác nhau. Mỗi ký tự trong tiếng Trung đại diện cho một ý nghĩa nhất định và cách viết của chúng không theo một quy tắc cố định nào giống như chữ cái Latinh.
Khác với tiếng Việt khi các từ được ghép từ các chữ cái, Chữ Hán được cấu thành từ các bộ thủ. Có tổng cộng 214 bộ thủ trong tiếng Trung, trong đó một số bộ rất phổ biến và xuất hiện trong nhiều chữ khác nhau. Dựa vào bộ thủ, bạn có thể dự đoán phần nào ý nghĩa của chữ.
Ví dụ: 水 (氵) – Bộ “Thủy” thường xuất hiện trong những chữ liên quan đến nước
- 江 (jiāng) – sông
- 河 (hé) – sông
- 海 (hǎi) – biển
Ngữ pháp khác biệt
Ngữ pháp tiếng Trung có nhiều điểm khác biệt so với tiếng Việt và tiếng Anh, khiến người học dễ bị nhầm lẫn. Một trong những điểm đáng chú ý là sự khác biệt về cấu trúc câu, trật tự từ, và các yếu tố ngữ nghĩa khác khiến người học phải chú ý rất nhiều khi giao tiếp.
Trong một số trường hợp, tiếng Trung lại có cách sắp xếp trật tự từ khác biệt. Chúng ta sẽ cùng xem xét ví dụ sau:
- Tiếng Anh: I bought a book yesterday.
- Tiếng Trung: 我昨天买了一本书. (Wǒ zuótiān mǎi le yī běn shū.)
- Tiếng Việt: Tôi đã mua một quyển sách hôm qua.
Trong tiếng Trung, trạng từ chỉ thời gian 昨天 (zuótiān – hôm qua) thường được đặt trước động từ. Tuy nhiên trong tiếng Anh và tiếng Việt, trạng từ chỉ thời gian sẽ đứng ở đứng cuối câu hoặc đầu câu.
Một đặc điểm khác biệt nữa của tiếng Trung là việc sử dụng lượng từ khi đếm hoặc mô tả danh từ. Tiếng Anh có một số lượng từ như a piece of paper (một tờ giấy), a cup of coffee (một cốc cà phê), nhưng số lượng từ này ít hơn nhiều so với tiếng Trung. Lượng từ trong tiếng Trung thường đi chung với các danh từ nhất định và không thể bị lược bỏ:
- 一本书 (Yī běn shū) – Một quyển sách (“本” là lượng từ cho sách)
- 一只猫 (Yī zhī māo) – Một con mèo (“只” là lượng từ cho động vật)
- 一辆车 (Yī liàng chē) – Một chiếc xe (“辆” là lượng từ cho xe cộ)
Đối với người Việt và người nói tiếng Anh, việc nhớ lượng từ phù hợp với từng danh từ là một thách thức lớn vì không có quy tắc cố định nào. Do đó, bạn chỉ có thể ghi nhớ các lượng từ này thông qua ghi nhớ và thực hành.
Sự đa dạng của hệ thống từ vựng
Tiếng Trung có một hệ thống từ vựng vô cùng phong phú và phức tạp với nhiều từ đồng âm. Nhiều từ trong tiếng Trung có cùng cách phát âm nhưng mang ý nghĩa hoàn toàn khác nhau, đòi hỏi người học phải ghi nhớ theo ngữ cảnh sử dụng.
Một trong những đặc điểm độc đáo của tiếng Trung là số lượng từ đồng âm (同音词 – tóngyīncí) rất lớn. Do tiếng Trung có số lượng âm tiết giới hạn nhưng lại có hàng nghìn chữ Hán khác nhau, nên nhiều từ có cách phát âm giống hệt nhau nhưng nghĩa hoàn toàn khác. Ví dụ, 功 (gōng – công lao) và 工 (gōng – công việc) có phát âm giống nhau nhưng lại mang ý nghĩa khác nhau.
Phát âm
Tiếng Trung có một số âm vị mà người học có thể gặp khó khăn khi phát âm chính xác. Ví dụ, âm “zh” trong từ “zhī” (知 – biết) và âm “ch” trong “chī” (吃 – ăn) có cách phát âm khác biệt, nhưng rất dễ bị nhầm lẫn. Ngoài ra, một số âm như “x” (ví dụ “xī” – 西) cũng là những âm khá khó đối với người mới học vì âm này không có trong nhiều ngôn ngữ khác.
Bên cạnh đó, sự đa dạng của các nguyên âm (36 nguyên âm – vận mẫu) trong tiếng Trung cũng gkhiến việc phát âm trở nên khó khăn. Một số nguyên âm như “ü” không tồn tại trong tiếng Anh hay tiếng Việt, do đó người học phải học cách di chuyển môi và vị trí lưỡi khác biệt để có thể phát âm đúng.
Thanh điệu
Thanh điệu cũng là một yếu tố quan trọng khi phát âm. Một âm tiết có thể có ý nghĩa hoàn toàn khác chỉ vì sự thay đổi thanh điệu. Ví dụ, từ “shi” có rất nhiều nghĩa khác nhau tùy thuộc vào thanh điệu và cách viết chữ Hán:
- 师 (shī) – thầy
- 十 (shí) – số mười
- 使 (shǐ) – sử dụng
- 是 (shì) – là
Sự khác biệt này đòi hỏi người học phải tập trung rất nhiều để phân biệt và luyện tập phát âm chính xác từng thanh điệu, vì một sự sai lệch nhỏ cũng có thể dẫn đến hiểu nhầm hoàn toàn ý nghĩa.
Lợi ích của việc học tiếng Trung
Tiếng Trung là một ngôn ngữ được đánh giá là khó học đối với nhiều người. Tuy nhiên nhu cầu học tiếng Trung vẫn gia tăng mỗi ngày vì những lợi ích mà việc học ngôn ngữ này có thể mang lại cho người học.
Mở rộng cơ hội việc làm
Trung Quốc hiện đang là nền kinh tế lớn thứ hai thế giới. Với sự phát triển mạnh mẽ của các ngành công nghiệp và thương mại, nhu cầu về những người biết tiếng Trung ngày càng gia tăng. Học ngôn ngữ Trung sẽ là một lợi thế nếu bạn muốn phát triển sự nghiệp trong các lĩnh vực như xuất nhập khẩu, du lịch, công nghệ, hay ngân hàng.
Rèn luyện não bộ
Học một ngôn ngữ mới đòi hỏi não bộ phải xử lý các quy tắc ngữ pháp, từ vựng và cấu trúc câu khác nhau, từ đó kích thích sự phát triển của chất xám và chất trắng trong não. Các nghiên cứu thực tế cũng cho thấy rằng người biết nhiều ngôn ngữ có thể trì hoãn sự khởi phát của các bệnh thoái hóa thần kinh như Alzheimer và chứng mất trí nhớ.
Có lý do mà não bộ thường được so sánh với cơ bắp. Bạn càng tập thể dục nhiều, cơ bắp của bạn càng khỏe và săn chắc hơn. Tương tự, bạn càng thách thức bộ não nhiều thì nó càng hoạt động tốt hơn. Đây cũng là lý do những người biết nhiều ngôn ngữ thường có trí nhớ tốt hơn so với người chỉ nói một ngôn ngữ.
Tăng cường khả năng sáng tạo
Khi một người bắt đầu học một ngôn ngữ, họ sẽ làm quen với văn hóa của nơi ngôn ngữ đó được sử dụng. Bạn càng tìm hiểu về những nền văn hóa mới, bạn càng nhìn thế giới xung quanh từ những góc nhìn khác nhau. Điều này tương tự như việc mở rộng “bản đồ tư duy” cá nhân, giúp não bộ liên kết các ý tưởng một cách tự nhiên và phong phú hơn.
Phát triển kỹ năng đa nhiệm
Không phải ai cũng giỏi đa nhiệm, nhưng những người biết nhiều ngôn ngữ thì khác. Họ là những chuyên gia trong việc thực hiện nhiều nhiệm vụ cùng lúc vì não bộ của họ đã được rèn luyện để chuyển đổi ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác hằng ngày.
Một nghiên cứu do National Institutes of Health thực hiện đã kết luận rằng người biết song ngữ chuyển đổi giữa các nhiệm vụ nhanh hơn so với người chỉ biết một ngôn ngữ. Bên cạnh đó, kỹ năng đa nhiệm này vẫn được duy trì tốt ngay cả khi họ lớn tuổi.
Phương pháp học tiếng Trung hiệu quả
Học tiếng Trung có khó không? Có, nhưng không có nghĩa bạn không thể học. Đối với người mới bắt đầu chưa biết gì về tiếng Trung, việc tìm ra những phương pháp học phù hợp sẽ giúp quá trình tiếp cận ngôn ngữ này trở nên dễ dàng và hiệu quả hơn. Sau đây là một số phương pháp giúp bạn học tiếng Trung dễ dàng hơn.
Xây dựng lộ trình học tiếng Trung
Việc xây dựng một lộ trình học tiếng Trung có hệ thống sẽ giúp bạn không chỉ tiếp cận ngôn ngữ này một cách logic, mà còn tạo ra môi trường học tập đầy đủ các kỹ năng cần thiết: nghe, nói, đọc và viết. Mỗi giai đoạn của lộ trình đều giúp bạn củng cố kiến thức, phát triển kỹ năng giao tiếp và hiểu sâu hơn về văn hóa Trung Quốc.
Một trong những bước quan trọng nhất là làm quen với hệ thống phiên âm Pinyin. Đây là nền tảng giúp bạn hiểu cách phát âm và phân biệt thanh điệu. Pinyin không chỉ cung cấp một công cụ chuyển đổi chữ Hán thành các ký tự Latinh mà còn giúp người học nắm bắt được cách phát âm chuẩn.
Xem thêm: Bảng Chữ Cái Tiếng Trung Pinyin Đầy Đủ
Sau khi làm quen với pinyin, bạn có thể chuyển sang học các nội dung khác như quy tắc viết chữ Hán, bộ thủ, từ vựng và các mẫu câu giao tiếp cơ bản. Nếu bạn muốn có một lộ trình học rõ ràng và bài bản, đăng ký khóa học tại các trung tâm tiếng Trung sẽ là sự lựa chọn tuyệt vời.
Phương pháp ghi nhớ từ vựng
Việc ghi nhớ từ vựng tiếng Trung có thể khá khó khăn, đặc biệt đối với những người mới bắt đầu hoặc những người chưa quen với hệ thống chữ Hán. Sự khác biệt lớn so với các ngôn ngữ sử dụng bảng chữ cái Latinh làm cho việc ghi nhớ từ vựng tiếng Trung trở nên thử thách hơn rất nhiều.
Tuy nhiên, bạn có thể ghi nhớ từ vựng tốt hơn với các phương pháp sau:
- Sử dụng flashcards: Bằng cách sử dụng các ứng dụng như Anki, Pleco hay Skritter, bạn có thể tạo flashcards với một mặt là chữ Hán và mặt còn lại là nghĩa hoặc cách phát âm để học và ôn lại từ vựng.
- Học từ vựng theo chủ đề: Việc nhóm các từ vựng theo các chủ đề cụ thể như gia đình, ẩm thực, du lịch hay công việc giúp bạn xây dựng một “mạng lưới” ý nghĩa trong não bộ, từ đó dễ dàng liên hệ và nhớ lâu hơn.
- Luyện viết tay thường xuyên: Việc viết chữ Hán bằng tay không chỉ giúp bạn nhớ được hình dạng của chữ mà còn giúp nắm bắt đúng thứ tự nét.
- Phân tích chữ Hán theo bộ thủ: Hãy cố gắng chia nhỏ chữ Hán thành các bộ thủ và tìm hiểu ý nghĩa của từng phần. Khi bạn hiểu cách mà các bộ phận ghép lại để tạo nên một ký tự, việc ghi nhớ hình dạng của chữ sẽ trở nên dễ dàng hơn.
Tạo thói quen học hàng ngày
Cố gắng tạo thói quen luyện tập hàng ngày với tiếng Trung, dù chỉ 10-15 phút, cũng sẽ tạo ra sự khác biệt lớn theo thời gian. Xem phim, nghe nhạc, đọc báo hay đọc truyện tiếng Trung cũng sẽ giúp bạn quen với cách ngôn ngữ được sử dụng trong thực tế, từ đó tăng cường khả năng nhận diện từ vựng và cách diễn đạt.
Học qua app
Một cách tiếp cận khác là tận dụng các công cụ học tập trực tuyến và ứng dụng di động. Hiện nay, có rất nhiều app học tiếng Trung như HelloChinese, Duolingo,… giúp bạn học từ vựng, ngữ pháp và luyện nghe nói một cách thú vị hơn. Những app học tiếng Trung này không chỉ cung cấp bài tập được cá nhân hóa mà còn cho phép bạn theo dõi tiến trình học tập hiệu quả.
Kết luận
Học tiếng trung có khó không phụ thuộc rất nhiều vào cách tiếp cận và phương pháp học tập của mỗi cá nhân. Mặc dù có nhiều thách thức, nhưng nếu bạn áp dụng các phương pháp học hiệu quả và kiên trì luyện tập, bạn hoàn toàn có thể chinh phục được ngôn ngữ này.
Hy vọng Ni Hao Ma đã giải đáp được những thắc mắc của bạn và mang lại những thông tin hữu ích. Nếu bạn đang tìm kiếm một trung tâm tiếng Trung chất lượng để học ngôn ngữ này một cách bài bản, tham khảo ngay các khóa học tiếng Trung của Ni Hao Ma nhé!
